E19 A54

Brussel - Bergen / Charleroi

De E19, die tot 1985 nog E10 heette en de belangrijkste noord-zuidas van het land vormt, verbindt de hoofdsteden van Nederland, België en Frankrijk met elkaar. Al in de vroegste plannen deed de autosnelweg de steden Nijvel en Bergen aan en omvatte hij een vertakking naar Charleroi, de A54. Dankzij de E19, waarvan de aanleg begin jaren 1970 plaats vond, werd Brussel ook meteen een stuk vlotter bereikbaar vanuit deze Waalse gebieden.

Snel naar: Besluitvorming en aanleg | Evolutie van het verkeer

Besluitvorming en aanleg

Al in het autosnelwegenprogramma van 1949 (kaart) werd een snelweg tussen Brussel en Parijs, via Bergen, geconcipieerd. Vanwege zijn Europees belang kreeg hij het jaar nadien het E-nummer E10 mee. Zowel in 1949 als in het programma van 1960 (kaart) liep het tracé in Henegouwen enkele kilometers samen met de Autoroute de Wallonie (E42), en werd de stad Bergen vervolgens langs haar zuidkant ontweken. Het oorspronkelijke ontwerp onderging in de loop van de jaren 1960 een aantal aanvullingen, wat resulteerde in een verlengd gemeenschappelijk vak van de E19 en de E42. Hierdoor kon men de kosten drukken en meteen ook de Borinage beter bedienen. Het gewijzigde tracé liep ten westen van Bergen over de bedding van het gedempte kanaal Bergen-Condé.

Als verbinding tussen de E19 en Charleroi werd aanvankelijk een autosnelweg voorzien die vanuit Nijvel naar het zuiden liep, de E42 kruiste nabij Gouy-lez-Piéton en de stad Charleroi langs haar westzijde ontsloot. Maar nadat er in de eerste helft van de jaren 1960 een bijkomende invalsweg naar Charleroi op de tekentafel lag - hij drong de agglomeratie vanuit het noorden (E42) binnen - achtte men het logischer om deze route tot Nijvel te verlengen en gelijktijdig met de E19 te realiseren. De A54 was hiermee een feit. De aanvankelijk geplande snelweg Nijvel-Gouy (A6) verschoof naar het achterplan en verloor na de voltooiing van E19 en A54 alle prioriteit.

In Arquennes investeerde Openbare Werken in 'kunstzinnige' bruggen.
Links: Foto van kort na de aanleg, genomen van op de A54 ('La Carolorégienne') tegen de rijrichting in. Rechts: De viaducten anno 2007. Onder de andere boogbrug, voorzien voor de aanleg van de A6, heeft nooit een weg gelopen.
Knooppunt Arquennes Knooppunt Arquennes

Op 19 juni 1967 vatte men de aanbestedingen voor de E19 Brussel-Frankrijk aan. De hiervoor opgerichte tweede gewestelijke autosnelwegendirectie nam ook de A54 naar Charleroi voor haar rekening. Tegelijk zagen enkele toevoerwegen het daglicht: de omleiding om Halle (nu de N203a), de huidige N252 noordelijk van Nijvel, de ring ten zuiden van deze stad en een autosnelweg tot in het centrum van La Louvière (A501). Stelselmatig kon men de afgewerkte stukken in dienst nemen, tot op 19 december 1972 de plechtige openstelling plaatsvond.

Aan de grensovergang te Hensies pootte Jacques Moeschal dit modernistische kunstwerk neer. De Brusselse kunstenaar hield van autowegen. "Het sprekendste bewijs voor het beschavingspeil in ons land," vond hij.
Links: Foto daterend van midden jaren 1970. Rechts: Zicht op het monument anno 2007.
Kunstwerk van Moeschal Kunstwerk van Moeschal

Het platform werd overal voorzien op tweemaal drie rijstroken. Tussen Brussel en de aftakking van de A54 werden deze meteen aangelegd. In 2003 heeft het Waals Gewest van de beschikbare ruimte gebruik gemaakt om een verbreding te realiseren op het gemeenschappelijke vak van de E19 en de E42.

Data van openstelling van de E19 Brussel-Frankrijk.
wegvak openstelling
Drogenbos - Halle 22/05/1969
Halle - Wauthier-Braine 09/12/1969
Wauthier-Braine - Nijvel 25/06/1971
Nijvel - Houdeng-Gœgnies 19/12/1972
Hautrage - Franse grens 28/03/1972

Data van openstelling van de A54 Nijvel-Charleroi.
wegvak openstelling
Nijvel - Thiméon 1972
Thiméon - Jumet-Nord 14/09/1969
Jumet-Nord - Lodelinsart 30/03/1972

Het viaduct te Wauthier-Braine.
Viaduc de Wauthier-Braine

Relevante koninklijke besluiten
  • 26 juni 1958 - Indeling van de ontworpen openbare weg Brussel-Parijs, met vertakkingen naar Charleroi, La Louvière en het Noorden van Bergen bij de categorie der autosnelwegen
  • 12 juli 1965 - Indeling van de ontworpen openbare weg Brussel-Bergen-Parijs, met zijtakken naar Nijvel-Noord en La Louvière, bij de categorie der autosnelwegen
  • 14 juli 1965 - Indeling van de ontworpen openbare weg Nijvel-Charleroi, met zijtakken naar Piéton en Charleroi (West), bij de categorie der autosnelwegen
  • 22 juli 1965 - Indeling van de ontworpen openbare weg Bergen-Noord-Valenciennes, met zijtak naar Blaton, bij de categorie der autosnelwegen
  • 18 november 1966 - Indeling van de ontworpen openbare wegen Fontaine-l'Evêque-Châtelineau, Jumet-Charleroi en Jumet-Châtelineau bij de categorie der autosnelwegen
  • 22 februari 1968 - Indeling van de ontworpen openbare weg Nijvel-Gosselies bij de categorie der autosnelwegen
  • 29 april 1968 - Wijziging van het koninklijk besluit van 22 februari 1968 (indeling van de weg Nijvel-Gosselies bij de categorie der autosnelwegen)
  • 30 september 1980 - Onderwerping van het vak van de autosnelweg Brussel-Bergen-Parijs vanaf Anderlecht tot Bergen (Havré) met zijtak naar La Louvière aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
  • 30 september 1980 - Onderwerping van de autosnelweg Bergen-Doornik met zijtak naar Valenciennes (Parijs) aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
Situering
Situering
Feiten
Lengte
78 km / 23 km
Aanvang der werken
1967
Eerste openstelling
1969
Laatste openstelling
1972
Verloop en bewegwijzering
Verloop Bewegwijzering
Autosnelwegen.net:
Foto's
Foto's
Roadpics.net:
Wegnummers:
E19 | A7 | A54
Delen
Evolutie van het verkeer

Hieronder wordt het aantal voertuigen in beide richtingen op de E19 weergegeven, zoals gemeten op elf telposten langsheen de autosnelweg. Om de overzichtelijkheid te behouden, is in de grafiek gekozen voor een interval van 10 jaar. Uitgebreider cijfergegevens zijn terug te vinden in de tabel; het interval bedraagt hier slechts 5 jaar.

Grafische weergave van de verkeersevolutie, 1975-2005.
Grafische weergave verkeersevolutie

Intensiteiten, 1975-2005.
Intensiteit

De gegevens van de intensiteiten zijn afkomstig uit:

  • OOSTERWAAL, J., Besluitvormingstypes en effectiviteit in het autosnelwegenbeleid in België (periode vóór 1985).
  • FOD Mobiliteit en Vervoer – Synthese verkeerstellingen 1985-heden (periode vanaf 1985).

Zie ook:
Het wegenbeleid in de periode 1965-1973
in de sectie Geschiedenis
Wegenforum: discussiëren over de E19
Dossier R0 Grote ring van Brussel Wegenforum: discussiëren over de A54
Dossier E19 Brussel - Antwerpen - Breda Autoroute française A2 op WikiSara
(in het Frans)
Dossier E42 Luik - Namen - Bergen - Rijsel
(De Autoroute de Wallonie)

Terug naar boven | Bronverantwoording
Algemene wegenpolitiek vanaf de 18e eeuw en totstandkoming van het (autosnel)wegennet Besluitvorming en aanleg van de Belgische autosnelwegen Ontwikkeling van het autosnelwegennet jaar per jaar in kaart gebracht Links naar andere websites over wegen en infrastructuur Voor alle vragen, opmerkingen en suggesties Hét forum over weginfrastructuur en verkeer in België en Nederland