E313

Antwerpen - Hasselt - Luik

De E313 is de op één na oudste snelweg van België. Hij werd omstreeks 1960 aangelegd als onderdeel van de Koning Boudewijnautosnelweg, een verbinding tussen Antwerpen en Duitsland via Hasselt en Luik.

Snel naar: Besluitvorming en aanleg | Evolutie van het verkeer

Besluitvorming en aanleg

De eerste aanbestedingen van de Koning Boudewijnautosnelweg werden uitgevoerd vrijwel meteen na de openstelling van de snelweg Brussel-Oostende in 1956. Zowel de steden Antwerpen en Luik als verscheidene economische verenigingen in de provincies Limburg en Antwerpen drongen aan op deze verbinding, waarvoor tot dan toe geen adequate verkeerswegen bestonden. Zeker in de Kempen waren de (overigens relatief weinige) wegen niet berekend op het zware goederentransport dat vanuit de Antwerpse haven het Duitse Ruhrgebied en het Rijnland moest bereiken. De snelweg zou de haven tevens verbinden met het industriebekken rondom Luik en Verviers, en zou voor de economische ontwikkeling van de Kempen een krachtige duw in de rug betekenen.

Links: Klassieke drieboogbrug in aanbouw te Pulle (1957). Rechts: De aanleg van de E313 tussen Herentals en Geel (1959).
Aanleg E313 Aanleg E313

Hoewel de snelweg was opgenomen in het autosnelwegenprogramma van 1949 (kaart), bleef het tot 1955 onzeker of hij zou worden aangelegd. Vanuit Brussel en Wallonië kwamen immers tegengeluiden, die pleitten voor een verbinding tussen Antwerpen en Luik via de hoofdstad en de luchthaven. Deze zogenaamde 'tweevoudige verbindingsschakel' zou beduidend goedkoper uitvallen omdat er al een snelle verbinding tussen Brussel en Antwerpen bestond, namelijk die via Boom (de huidige A12), en er dus enkel moest geïnvesteerd worden in de aanleg van de snelweg Brussel-Luik, die overigens soelaas had kunnen bieden voor de onderhand overbelaste steenweg die beide steden verbond.

Minister van Openbare Werken Omer Vanaudenhove beslechtte de strijd voorgoed in het voordeel van het tracé doorheen de Kempen. Het lijkt erop dat de snelle bereikbaarheid van de militaire basis van Leopoldsburg in deze beslissing een bijkomende belangrijke rol speelde - de Koude Oorlog beleefde in de jaren 1950 een van zijn hoogtepunten. De ontwerpen voor het tracé waren al zo goed als klaar, en dus kon tot de aanbestedingen worden overgegaan. In november 1956 startten de werken aan het gedeelte Wommelgem-Beringen. Stukje bij beetje werd de snelweg verlengd, tot hij in 1964 Luik en de Duitse grens bereikte. Aan Duitse zijde werd tegelijkertijd het vak van de A44 vrijgegeven van de grens tot het knooppunt met de A4 nabij Aken. Zo kreeg België aansluiting op het toen reeds uitgestrekte netwerk van Autobahnen.

Data van openstelling van de Koning Boudewijnautosnelweg.
wegvak openstelling
Antwerpen – Wommelgem 1961
Wommelgem – Herentals-West 1958
Herentals-West – Ham 1960
Ham – Beringen 1961
Beringen – Hasselt 1962
Hasselt – Luik – Duitse grens 1964

Links: Koning Boudewijn huldigde in 1958 het eerste vak in van de naar hem genoemde snelweg. Rechts: Het gedeelte Antwerpen-Wommelgem werd vanwege de traverse door sterk verstedelijkt gebied wat later opengesteld; ziehier het 'begin' van de E313 aan de Stenenbrug.
Openstelling Openstelling

Op 13 november 1966 zakte de acht jaar oude brug over het Netekanaal ineen. Uit onderzoek bleek achteraf dat de brugpijlers niet lang genoeg waren. Acht auto's stortten samen met de brug in de diepte. Eindbalans: 2 doden en 17 gewonden.
Links: De ingestorte brug, gezien vanaf de snelweg. Rechts: Een van de breuken in het brugdek.
Instorting van de brug te Pulle

De snelweg telt over zijn gehele lengte tweemaal twee rijstroken. Het vak Antwerpen-Ranst werd ten tijde van de aanleg van de E34 (begin van de jaren 1970) verbreed tot tweemaal drie rijstroken. Pas in de jaren 1970 kan de Koning Boudewijnautosnelweg als rendabel worden beschouwd, en dan nog slechts in de Antwerpse regio die inmiddels te lijden heeft onder structurele files. Overigens is de oorspronkelijke internationale betekenis van het gedeelte Lummen-Luik in de loop der jaren nagenoeg verdwenen. Verkeer van de haven naar het Rijnland kreeg immers vanaf 1973 de kans om via Midden-Limburg (de E314, vroeger de E39) Aken te bereiken (zie onderstaand kaartje). Wel werd het vak Luik-Aken van de Koning Boudewijnautosnelweg, nu een onderdeel van de E40, van belang voor het verkeer vanuit Brussel, Wallonië en Noord-Frankrijk naar Duitsland.

Het tracé van de Koning Boudewijnautosnelweg, en de verkorting van de route tussen de Scheldestad en het Rijnland via Midden-Limburg.
Routes Antwerpen-Rijnland

Relevante koninklijke besluiten
  • 26 juni 1958 - Indeling van de ontworpen openbare weg Antwerpen-Luik bij de categorie der autosnelwegen
  • 23 juni 1961 - Onderwerping van het vak Wommelgem-Kwaadmechelen van de autosnelweg Antwerpen-Luik aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
  • 22 mei 1964 - Onderwerping van het vak Borgerhout-Wommelgem van de autosnelweg Antwerpen-Luik aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
  • 14 juli 1964 - Onderwerping van het vak Kwaadmechelen-Hasselt van de autosnelweg Antwerpen-Luik aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
  • 23 februari 1966 - Wijziging van het koninklijk besluit van 26 juni 1958 (indeling van de weg Antwerpen-Luik bij de categorie der autosnelwegen)
  • 24 juli 1974 - Onderwerping van het vak Hasselt-Luik van de autosnelweg Antwerpen-Luik aan het stelsel van de wet van 12 juli 1956 (statuut van de autosnelwegen)
  • 17 december 1975 - Indeling van de ontworpen openbare weg Antwerpen-Luik, vak Vottem-Coronmeuse met zijtak naar Maghin, bij de categorie der autosnelwegen
Situering
Situering
Feiten
Lengte
112 km
Aanvang der werken
1956
Eerste openstelling
1958
Laatste openstelling
1964
Verloop en bewegwijzering
Verloop Bewegwijzering
Foto's
Foto's
Roadpics.net:
Wegnummers:
Delen
Evolutie van het verkeer

Hieronder wordt het aantal voertuigen in beide richtingen op de E313 weergegeven, zoals gemeten op tien telposten langsheen de autosnelweg. De gekozen telposten situeren zich op representatieve locaties op min of meer gelijke afstanden van elkaar. Om de overzichtelijkheid te behouden, is in de grafiek gekozen voor een interval van 10 jaar. Uitgebreider cijfergegevens zijn terug te vinden in de tabel; het interval bedraagt hier slechts 5 jaar. Er werd voor de recentste gegevens geopteerd voor het jaar 2006 teneinde een vertekening vanwege de heraanleg van de Antwerpse ring te voorkomen.

Grafische weergave van de verkeersevolutie, 1965-2005.
Grafische weergave verkeersevolutie

Intensiteiten, 1965-2005.
Intensiteit

De gegevens van de intensiteiten zijn afkomstig uit:

  • OOSTERWAAL, J., Besluitvormingstypes en effectiviteit in het autosnelwegenbeleid in België (periode vóór 1985).
  • FOD Mobiliteit en Vervoer – Synthese verkeerstellingen 1985-heden (periode vanaf 1985).

Zie ook:
Het wegenbeleid in de periode 1935-1965
in de sectie Geschiedenis
Wegenforum: discussiëren over de E313
Dossier E17 E34 R1 Rijsel - Gent - Antwerpen - Eindhoven 'Dossier E313' van Het Belang van Limburg en Gazet van Antwerpen
Dossier E314 Lummen - Heerlen Heraanleg Klaverblad Lummen

Terug naar boven | Bronverantwoording
Algemene wegenpolitiek vanaf de 18e eeuw en totstandkoming van het (autosnel)wegennet Besluitvorming en aanleg van de Belgische autosnelwegen Ontwikkeling van het autosnelwegennet jaar per jaar in kaart gebracht Links naar andere websites over wegen en infrastructuur Voor alle vragen, opmerkingen en suggesties Hét forum over weginfrastructuur en verkeer in België en Nederland